ยูเอ็นฯชงศาลโลกลงดาบ เฉ่ง "กัดดาฟี" ผู้นำลิเบีย

ข้าฯไม่หนี - กัดดาฟีออกโทรทัศน์แถลงไม่ยอมก้มหัวให้ฝ่ายต่อต้าน ขอสู้จนเลือดหยดสุดท้าย.

คงเห็นกันแล้วว่าพันเอกโมอัมมาร์ กัดดาฟี ผู้นำลิเบีย "ดื้อด้าน" และ "รับมือยาก" ขนาดไหน หลังถูกพลังประชาชนลุกฮือขับไล่จนเกิดสงครามกลางเมืองย่อยๆ แตกต่างกับผู้นำตูนิเซียและอียิปต์ ซึ่ง "ถอดใจ" ยอมสละอำนาจอย่างเจ็บปวดไปแล้ว

แต่ "สิงห์ทะเลทราย" กัดดาฟี ซึ่งเสพติดอำนาจงอมแงมมาถึง 42 ปี ยังเกาะบัลลังก์แน่น ประกาศสู้จนเลือดหยดสุดท้าย เขาบ้าคลั่งถึงขั้นเปิดฉากทำสงครามกับประชาชนของตัวเอง เดือดร้อนถึงนานาชาติ รวมทั้งคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ (ยูเอ็นเอสซี) ต้องเข้าแทรกแซง

ยูเอ็นเอสซีลงมติ "คว่ำบาตร" ผู้นำลิเบีย ทั้งห้ามซื้อขายอาวุธ อายัดทรัพย์สิน และห้ามการเดินทางของกัดดาฟีกับครอบครัวและบริวาร นอกจากนี้ยังส่งเรื่องให้ "ศาลอาญาระหว่างประเทศ" (ไอซีซี) สอบสวนว่ากัดดาฟี และพวกพ้อง "ก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติ" หรือไม่ ซึ่งไอซีซีก็รับฟ้องแล้ว

สมาชิกยูเอ็นเอสซีลงมติเอกฉันท์ 15-0 ผ่านมติดังกล่าว และนับเป็นครั้งแรกที่ "พี่เบิ้ม" สหรัฐอเมริกา ยอมร่วมมือกับไอซีซีแบบเต็มๆ ถึงแม้ จนแล้วจนรอดจะไม่ยอมเข้าเป็นภาคีไอซีซี ตั้งแต่ก่อตั้งขึ้นตามสนธิสัญญากรุงโรมและเริ่มปฏิบัติหน้าที่ตั้งแต่ปี 2545

สำหรับยูเอ็นเอสซีนี่ก็เป็นแค่ครั้งที่ 2 ที่ "ชง" คดีก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติให้ไอซีซี พิจารณา โดยคดีแรกคือเหตุฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ในแคว้นดาร์ฟูร์ในซูดาน ถูกส่งให้ไอซีซีเมื่อ มี.ค.2548

แต่ครั้งนั้นมติผ่านด้วยเสียงแค่ 11-0 โดยสหรัฐฯ จีน บราซิล แอลจีเรีย งดออกเสียง และสหรัฐฯตกลงไม่ "วีโต้" ใช้สิทธิยับยั้ง หลังยูเอ็นเอสซียอมบรรจุเงื่อนไขรับประกันว่าพลเมืองของประเทศที่ไม่ได้เป็นภาคีสมาชิกไอซีซีที่เข้าไปปฏิบัติหน้าที่รักษาสันติภาพในซูดานต้องไม่ถูกส่งให้ไอซีซีหรือศาลของประเทศอื่นพิจารณาคดี ในกรณีที่พวกเขาก่ออาชญากรรมขึ้น

ครั้งนี้ก็เช่นกัน สหรัฐฯยอมร่วมลงมติ"ลงดาบ" ลิเบีย เพราะมีการพ่วงเงื่อนไขคล้ายกัน ระบุว่าพลเมืองของประเทศใดๆ ที่ไม่ได้เป็นภาคีไอซีซีต้องถูกสอบสวนหรือพิจารณาคดีในประเทศตนเองเท่านั้น ไม่ใช่โดยไอซีซีหรือศาลประเทศอื่น ถ้ามีการก่ออาชญากรรมเกิดขึ้นจากปฏิบัติการในลิเบีย

นั่นหมายความว่าถ้าสหรัฐฯมีอันต้องใช้กำลังทหารเล่นงานกัดดาฟีและก่ออาชญากรรมขึ้น เช่น ทิ้งระเบิดพลาดไปถูกพลเรือนหรือเด็กตายนับร้อย ก็ไม่ต้องขึ้นไอซีซีหรือศาลชาติอื่น

จุดยืนนี้ "ตำรวจโลก" สหรัฐฯ ยึดมั่นมาตลอด เพราะมักรับบท "โต้โผ" ไปเกี่ยวดองหนองยุ่งกับกรณีพิพาทต่างๆทั่วโลก ที่เห็นชัดๆ ในยุคนี้ก็คือสงครามอิรักและอัฟกานิสถาน ซึ่งทหารมะกันทิ้งระเบิดฆ่าพลเรือนล้มตายเป็นเบือเพราะความผิดพลาดพลั้งเผลอ หรืออาจมี "จงใจ" บ้าง!

ปัจจุบันไอซีซีมีภาคีสมาชิก 114 ประเทศ แต่มหาอำนาจยักษ์ใหญ่อย่างสหรัฐฯ จีน รัสเซีย ซึ่งต่างเป็นสมาชิกถาวรของยูเอ็นเอสซีไม่ยอมเข้าร่วมด้วยเหตุผลดังที่ว่า ส่วนลิเบีย ก็ไม่ได้เป็นภาคีไอซีซี ดังนั้น ประชาคมโลกจึงจำเป็นต้องให้ยูเอ็นเอสซี องค์กรที่มีอำนาจสูงสุดของโลก ออกมติให้ส่งคดีลิเบียให้ไอซีซีพิจารณา ถึงแม้รัฐบาลลิเบียจะไม่ยอมรับก็ตาม

บวร โทศรีแก้ว
นสพ.ไทยรัฐ