แม่บ้านชาวประมงกับปลาอินทรีขนาดตัวยาวเท่าแขน.

วันหนึ่งในช่วงปลายเดือนกุมภาพันธ์ เวลานั้นดวงอาทิตย์ยังไม่ลับขอบฟ้า รถกระบะคันหน้าแล่นนำไปด้วยความเร็ว 100 กม.ต่อ ชม. รถตู้สภาพดีอีกคันวิ่งตามมาติดๆบนถนนสายบ้านยามู-แหลมตาชี ถนน รพช.สายเล็กๆ ความยาว 20 กม.เศษ จาก อ.ยะหริ่ง จ.ปัตตานี ไม่มีรถคันใดวิ่งสวนทาง และไม่มีรถอื่นใดตามมา มีแต่เพียงรถสองคันเท่านั้นที่วิ่งผ่านถนนดำที่ผ่านการซ่อมแซมปกปิดร่องรอย ซึ่งเคยถูกลอบวางระเบิดเป็นบางช่วง


เด็กชายลูกชาวประมงพื้นบ้านที่ อ.ยะหริ่ง จ.ปัตตานี กลับจากออกเรือกำลังช่วยวิดน้ำออกจากเรือ.

ทิศทาง ที่รถทั้งสองคันมุ่งหน้าไปนั้นสุดทางที่ "แหลมตาชี" จุดชมทัศนียภาพที่สงบงามแห่งหนึ่ง ขนาบปลายแหลมด้านซ้ายคืออ่าวปัตตานี มองไกลออกไปเห็นตัวเมืองอยู่ลิบๆ ส่วนด้านขวาเป็นความเวิ้งว้างของอ่าวไทย ความจริงแล้วที่นั่นเป็นจุดชมวิวได้ทั้งพระ อาทิตย์ขึ้นและพระอาทิตย์ตก แต่ชาวคณะในรถทั้งสองคันนั้นเลือกที่จะไปสัมผัสบรรยากาศในยามเย็น

"ชาว คณะ" ที่ว่า มิใช่นักทัศนาจรธรรมดาที่แสวงหาความตื่นเต้นแปลกใหม่ให้ชีวิต หากแต่พวกเขาและเธอคือเหล่าการ์ตูนิสต์จาก สมาคมการ์ตูนไทย ร่วมกับ สมาคมชาวประมงพื้นบ้านจังหวัดปัตตานี พานักวาดการ์ตูนที่มีผลงานรู้จักกันดี กำลังลงไปแสวงหาความจริงบางแง่มุมของชีวิตชาวประมงพื้นบ้านเพื่อนำไปสื่อสาร เป็นเส้นสายลาย การ์ตูนให้ผู้คนทั้งแดนใกล้และแดนไกลในประเทศนี้ได้รับทราบว่า ในท่ามกลางข่าวสาร "ความไม่สงบ" ที่ดำเนินมาอย่างยืดเยื้อตั้งแต่ปี 2547 นั้น คนตัวเล็กๆอย่างชาวประมงพื้นบ้านดำรงชีวิตอยู่กันอย่างไร


ป่าชายเลนยะหริ่งได้ชื่อว่าเป็นป่าชายเลนที่สมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งในไทย.

เรือ กอและหลายสิบลำจอดสงบนิ่งอยู่ที่แหลมตาชี แสงแดดสุดท้ายสะท้อนน้ำทะเล ชายชาวประมงผิวเกรียมแดดคนหนึ่งเก็บอวนขึ้นจากเรือมาซ่อมแซม เดินสวนทางกับชาวคณะฯที่วันนั้นทั้งวันภายในหัวสมองถูกบรรจุอัดแน่นไปด้วย ข้อมูลและกิจกรรมอันเกี่ยวเนื่องกับชีวิตชาวประมงพื้นบ้านมาอย่างเข้มข้น

จาก ช่วงเช้าที่ไปดูการต่อเรือและวาดลวดลายเรือกอและกันอย่างใกล้ชิดที่บ้านปาตา บูดี ฟังการบรรยายสรุปเรื่องราววิธีการทำประมงพื้นบ้านจากตัวแทนชาวประมงและกลุ่ม เยาวชน จากนั้นก็ลองแปรเปลี่ยน "ข้อมูล" ที่ได้รับให้กลายเป็นลายเส้น สีสัน และเรื่องราวอย่างคร่าวๆบนผืนผ้าใบ


เรือกอและของชาวประมงพื้นบ้านในหมู่บ้านใกล้เคียงจอดที่แหลมตาชี.

ผล งานเรียกน้ำย่อยที่ได้ออกมาในเวลาสั้นๆนั้น น่าสนใจในทุกชิ้นงาน แต่ละคนเลือกหยิบจับประเด็นที่กระทบใจมาเสนอ "พล ข่าวสด" วาดการ์ตูนสื่อถึงปัญหาการกัดเซาะชายฝั่งของทะเลในแถบนี้ที่นับวันจะยิ่ง รุนแรงขึ้น "เซีย ไทยรัฐ" จินตนาการออกมาเป็นภาพของเด็กน้อยมุสลิมชาย-หญิงขี่ปลาลายเรือกอและ ดูน่ารัก

สมบัติ คิ้วฮก ขยับเส้นสายออกมาอย่างรวดเร็วในชื่อภาพ ป.ปลาหายไปไหน ส่วน สละ นาคบำรุง ลงสีสันสดใสให้กับลายเด็กหญิงมุสลิมกับเรือกอและ แต่ที่ดูจะเป็นที่ถูกอกถูกใจชาวประมงพื้นบ้านที่สุดเห็นจะเป็นผลงานของ "อ๊อฟ-อิทธิวัฐก์ สุริยมาตย์" วาดลวดลายเป็นเรื่องราวของกลุ่มเรือประมงพื้นบ้านขนาดเล็กที่เอียงกระเท่เร่ เมื่อเจอกับคลื่นแรงจากเรืออวนรุนขนาดใหญ่ซึ่งมีความสามารถเหมือนรถ แทรกเตอร์ในการกวาดทุกสิ่งที่ขวางหน้า และเป็นศัตรูตัวฉกาจของชาวประมงพื้นบ้านมาแต่
ไหนแต่ไร


ออกล่องเรือดูความอุดมสมบูรณ์ของป่าชายเลน.

ก่อน หน้านี้ร่วม 20 ปี ชาวประมงพื้นบ้านขนาดเล็กประสบปัญหาเรืออวนรุน-อวนลากราว 400 ลำ จากหลายจังหวัดเข้ามาหากินบุกรุกชายฝั่งทะเลหน้าบ้าน ในระยะ 3 พันเมตรจากชายฝั่ง เล่นเอาเครื่องมือหากินของประมงพื้นบ้านแตกกระเจิงแทบหมดเนื้อหมดตัว เพราะเรือใหญ่เหล่านั้นทำลายแหล่งทรัพยากรอย่างรวดเร็วและรุนแรง

แรก สุดแต่ละหมู่บ้านต่างคนต่างแก้ปัญหาโดยลำพัง ทำการคัดค้านเรือใหญ่เหล่านั้น มีการใช้ความรุนแรงข่มขู่ แต่ก็ไม่เป็นผล ต่อมาจึงรวมตัวเป็นชมรมเพื่อเคลื่อนไหวเรียกร้องต่อภาครัฐให้บังคับใช้ กฎหมายให้เรืออวนรุนอวนลากออกไปหากินไกลนอกเขตทะเลหน้าบ้าน เมื่อสิบปีก่อนเคยมีการชุมนุมหน้าศาลากลางจังหวัดปัตตานีเป็นเวลา 3 วัน เพื่อพิทักษ์สิทธิทำมาหากินของพวกเขาเอง พร้อมกับเรียกร้องให้รักษากฎหมาย พวกเขาก็ทำงานด้านอนุรักษ์ทรัพยากรประมงชายฝั่งด้วยภูมิปัญญาพื้นบ้าน และที่สำคัญ ต้องไม่ละเลยที่จะเผยแพร่เรื่องราวของประมงพื้นบ้านคนเล็กคนน้อยอย่างพวกเขา ให้เป็นที่รับรู้ในวงกว้างต่อไปด้วย


กลุ่มเยาวชนก็มาช่วยกันวาดรูป.

นอกจาก การประสานงานกับนักวิชาการ สื่อมวลชน ดังที่เคยทำมาแล้ว ล่าสุดในกิจกรรมพานักเขียนการ์ตูนลงพื้นที่เรียนรู้ชีวิตชาวประมงพื้นบ้านใน ระยะสั้นก็เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่สมาชิกสมาคมฯเห็นว่าน่าจะเป็นอีกช่องทาง หนึ่งในการเผยแพร่เรื่องราวของพวกตนให้คนทั่วไปได้รับทราบในรูปแบบที่ผ่อน คลายและเข้าถึงคนหมู่มากได้อย่างรวดเร็ว เป็นเสมือนการปรับจูนเรื่องเก่าให้ออกมาในรูปแบบใหม่ที่ไม่เคยมีใครทำมาก่อน


การ์ตูนิสต์สร้างสรรค์ผลงานในบรรยากาศสบายๆหลังได้เรียนรู้ข้อมูล.

เรื่อง ราวการ์ตูนของชาวประมงพื้นบ้านจะมีเนื้อหาเข้มข้นเร้าใจเพียงใด ระหว่างนี้นักเขียนการ์ตูนทั้งหลายกำลังกลับบ้านไปซุ่มทำงานกันอย่างคร่ำ เคร่ง ส่วนผู้อ่านอย่างเราๆท่านๆคงต้องลุ้นเฝ้ารอต่อไปด้วยใจระทึก.