ทั่วโลกกำลังตื่นเต้น รอคอยชมบรรยากาศราชประเพณี และการเฉลิมฉลองพิธีอภิเษกสมรสของสมาชิกราชวงศ์อังกฤษ เจ้าชายวิลเลียม  กับสาวสามัญชน น.ส.แคทเธอรีน “เคท” มิดเดิลตัน ที่จะมีขึ้นในวันที่ 29 เม.ย.

สิ่งหนึ่งที่มีการพูดถึงกันมาก ช่วงก่อนถึงงานพิธีนี้คือ กฎมนเทียรบาลว่าด้วยการสืบราชสันตติวงศ์ของอังกฤษ ที่มีความแปลกและซับซ้อน เกี่ยวพันกับการกีดกันทางเพศ และนิกายศาสนา 

เจ้าชายวิลเลียม เป็นรัชทายาทลำดับที่ 2 โดยอัตโนมัติ ในฐานะพระโอรสองค์แรกของเจ้าฟ้าชายชาร์ลส์ ซึ่งเป็นพระราชโอรสองค์โตของ สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 องค์พระประมุขแห่ง สหราชอาณาจักร และเครือจักรภพ

หลายฝ่ายเชื่อว่า อีกไม่นานอังกฤษจำเป็นต้องมีการแก้ไขแบบยกเครื่อง กฎที่เกี่ยวกับการสืบราชสันตติวงศ์ซึ่งปรากฏอยู่ในพระราชบัญญัติ 2 ฉบับ คือ Bill of Rights (1689) และ Act of Settlement (1701) ที่ร่างขึ้นมาขณะที่อังกฤษกำลังอยู่ในยุคศาสนารุ่งเรือง

ประเด็นนี้ นายนิก เคล็ก รองนายกรัฐมนตรี ซึ่งรับหน้าที่เป็นประธานคณะกรรมการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ได้ให้สัมภาษณ์เมื่อไม่กี่วันก่อนว่า รัฐบาลกำลังพิจารณาในเรื่องนี้อยู่

อันที่จริง กฎในข้อที่ว่าใครจะได้ขึ้นครองราชย์ ไม่มีความซับซ้อน แต่ปัญหาอยู่ตรงข้อถกเถียงที่ว่า ลูกคนแรกที่เป็นผู้ชายจะได้สิทธิก่อน และการตัดสิทธิผู้ที่นับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก

กฎข้อหนึ่งระบุว่า ผู้ที่จะขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ของอังกฤษ จะต้องสืบเชื้อสายจากโซเฟียแห่งฮาโนเวอร์ พระราชมารดาของกษัตริย์จอร์จที่ 1 และต้องเป็นชาวคริสต์นิกายโปรเตสแตนต์เท่านั้น ส่วนผู้ที่เป็นคาทอลิก หรือสมรสกับคาทอลิก จะถูกตัดสิทธิทันที 

ถึงปัจจุบันผู้มีสิทธิสืบทอดราชบัลลังก์อังกฤษ ต้องเป็นชาวคริสต์นิกายเชิร์ช ออฟ อิงแลนด์ หรือนิกายโปรเตสแตนต์ ส่วนคาทอลิกยังถูกตัดสิทธิเหมือนเดิม สมาชิกราชวงศ์ที่สมรสกับคาทอลิก ต้องสละสิทธิความเป็นรัชทายาท

ในกรณีของ เจ้าชายวิลเลียม และ เคท มิดเดิลตัน หลังการอภิเษก ทายาทของทั้งสองจะเป็นรัชทายาทลำดับต่อจากเจ้าชายวิลเลียม พระบิดา ในทันที ซึ่งอาจจะเป็นพระโอรสหรือพระธิดา

นั่นหมายถึง เจ้าชายแฮร์รี่ พระอนุชาของเจ้าชายวิลเลียม ซึ่งปัจจุบันเป็นรัชทายาทลำดับที่ 3 จะถูกเบียดไปเป็นลำดับที่ 4, 5 หรือ 6 โดยอัตโนมัติ

หากทายาทองค์แรกของ วิลเลียม–เคท เป็นหญิง อาจมีการแก้ไขกฎ ให้สตรีอยู่ในลำดับรัชทายาทได้ทันทีเหมือนพระโอรส เรื่องนี้นายเคล็กบอกว่าเป็นหัวใจหลักของการแก้ไขกฎ แต่จะใช้เวลานานแค่ไหนไม่มีใครบอกได้ รู้แต่ว่ายุ่งยากและต้องผ่านการอนุมัติจากรัฐสภาของทั้ง 16 ประเทศเครือจักรภพ

ยกตัวอย่าง เมื่อกระบวนการในเรื่องนี้เริ่มดำเนินการอย่างจริงจัง บางประเทศที่กระแสแยกตัวจากเครือจักรภพเป็นสาธารณรัฐแรง เช่น ออสเตรเลีย อาจตั้งป้อมขวางจนไม่ผ่านสภา

ส่วนนิวซีแลนด์ อีกหนึ่งเครือจักรภพที่อยู่ใกล้ ๆ กัน ไม่มีปัญหา เห็นด้วยกับการแก้ไขกฎมนเทียรบาล วันก่อน นายกรัฐมนตรีจอห์น คีย์ ของแดนนกกีวี ให้สัมภาษณ์ร่วมกับ นายกรัฐมนตรีเดวิด คาเมรอน ของอังกฤษ สนับสนุนการแก้ไขกฎที่ใช้มายาวนาน แต่ทั้งสองยอมรับว่า ไม่ง่ายและต้องใช้เวลานาน

คาเมรอน บอกว่า ทุกคนในแถวหน้าของการเมือง ต่างเห็นด้วยที่จะต้องมีการเปลี่ยนแปลง แม้จะใช้เวลานานแค่ไหนก็ตาม

จากการเปิดเผยของโฆษกหญิง ประจำสำนักนายกรัฐมนตรีอังกฤษ ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องได้เริ่มหารือในเรื่องนี้กันแล้ว และว่า เป็นเรื่องซับซ้อนและยุ่งยากที่ต้องใช้ความระมัดระวังและพิจารณาให้รอบคอบถี่ถ้วน.

...............

รัชทายาท 13 ลำดับแรก ราชวงศ์อังกฤษปัจจุบัน

1. เจ้าฟ้าชายชาร์ลส์  พระอิสริยยศ เจ้าชายแห่งเวลส์ ประสูติ พ.ศ. 2491 พระราชโอรสพระองค์ใหญ่ในสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2

2. เจ้าชายวิลเลียมแห่งเวลส์  ประสูติ พ.ศ. 2525  พระโอรสองค์ใหญ่ในเจ้าฟ้าชายชาร์ลส์

3. เจ้าชายแฮร์รี่แห่งเวลส์ ประสูติ พ.ศ. 2527 พระโอรสองค์ที่ 2 ในเจ้าฟ้าชายชาร์ลส์

4. เจ้าชายแอนดรูว์ ดยุคแห่งยอร์ก  ประสูติ พ.ศ. 2503  พระราชโอรสองค์ที่ 2 ในสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2

5. เจ้าหญิงเบียทริซแห่งยอร์ก  ประสูติ พ.ศ. 2531 พระธิดาองค์ใหญ่ในเจ้าชายแอนดรูว์

6. เจ้าหญิงยูจีนีแห่งยอร์ก ประสูติ พ.ศ. 2533 พระธิดาองค์ที่ 2 ในเจ้าชายแอนดรูว์

7. เจ้าชายเอ็ดเวิร์ด เอิร์ลแห่งเวสเซกซ์  ประสูติ พ.ศ. 2507 พระราชโอรสองค์ที่ 3 ในสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2

8. เจมส์ วิสเคานต์ เซเวิร์น ประสูติ พ.ศ. 2550 พระโอรสในเจ้าชายเอ็ดเวิร์ด

9. เลดี้ หลุยส์ วินด์เซอร์  ประสูติ พ.ศ. 2546 พระธิดาในเจ้าชายเอ็ดเวิร์ด

10. เจ้าหญิงแอนน์  ประสูติ พ.ศ. 2493 พระราชธิดาในสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2

11. ปีเตอร์ ฟิลิปส์ ประสูติ พ.ศ. 2520 พระโอรสในเจ้าหญิงแอนน์

12. ซาวานนาห์ ฟิลิปส์ ประสูติ พ.ศ. 2553 พระธิดาในปีเตอร์ ฟิลิปส์

13. ซาร่า ฟิลิปส์ ประสูติ พ.ศ. 2524 พระธิดาในเจ้าหญิงแอนน์

ที่กล่าวมานี้เป็นรัชทายาทลำดับต้น ซึ่งสืบเชื้อสายโดยตรงจากสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 นอกจากนี้ยังมีรัชทายาทลำดับรองลงไป ซึ่งสืบเชื้อสายจากเจ้าหญิงมาร์กาเร็ต พระขนิษฐาในพระองค์ด้วย.

..........